តើអ្នកជំងឺប្រភេទណា អាចជាពីជំងឺអេដស៍ ឬស៊ីដា ទៅវិញដោយឯងៗ បាន ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៨:៥៤
ឆ្នាំនេះជាគម្រប់៤០ឆ្នាំគត់ នៃការលេចឡើងដំបូងនូវជំងឺស៊ីដាឬអេដស៍នៅពេលពិភពលោក។ ៤ទសវត្សរ៍ក្រោយ ទោះបីជាវិទ្យាសាស្ត្រជឿនលឿនខ្លាំង ក៏ជំងឺអេដស៍នៅតែជាតំណាងគ្រោះថ្នាក់ គ្មានថ្នាំព្យាបាល និងគ្មានថ្នាំបង្ការទេ។ ប៉ុន្តែមានអ្នកជំងឺពីរនាក់បានជាដោយឯងៗពីជំងឺស៊ីដា។ តើអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រពន្យល់ហេតុការណ៍នេះយ៉ាងដូចម្តេច ? ហើយហេតុអ្វីបានជាពិភពវេជ្ជសាស្ត្រដែលកាន់តែជឿនលឿនជាលំដាប់ នៅតែមិនទាន់អាចរកឃើញថ្នាំព្យាបាលនិងបង្ការជំងឺស៊ីដាបាន ?
ស្រ្តីជាតិអាហ្សង់ទីន អាយុ ៣០ឆ្នាំ បានឆ្លង និងមានផ្ទុកមេរោគជំងឺស៊ីដា តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក ទើបត្រូវបានក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រកាស កាលពីថ្ងៃទី ១៦វិច្ឆិកា ២០២១ ថាបានជាពីជំងឺស៊ីដា ដោយពុំបានទទួលថ្នាំព្យាបាលអ្វីសោះ លើកលែងតែក្នុងពេលពរពោះ ដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះចម្លងស៊ីដាទៅកូន។ ដើម្បីគោរពសិទ្ធិសុំមិនបញ្ចេញអត្តសញ្ញាណ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិបានប្រសិទ្ធនាមអ្នកជំងឺជាតិអាហ្សង់ទីននេះថា Esperanza “អ្នកជំងឺជាទីសង្ឃឹម”។ អ្នកជំងឺរូបនេះបានទទួលបានការតាមដានសុខភាព ពិនិត្យឈាម អាដេអិន និងវិភាគកោសិកា ជារឿយៗ តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក។ នៅឆ្នាំ២០២០ ក្រោយពីបានឆ្លងទន្លេកូនទីពីររួច អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានធ្វើការវិភាគលម្អិត ទឹកភ្លោះរបស់ស្ត្រីនោះទៀត។ ជាលទ្ធផល គ្មានសល់ដានមេរោគស៊ីដា ឬអេសដ៍ ក្នុងកោសិការបស់គាត់សោះ។
នេះជាករណីជាសះស្បើយពីជំងឺស៊ីដា ដោយឯកឯងទីពីរហើយដែលមានកត់ត្រាក្នុងបញ្ជីរបស់ពិភពលោក។ ករណីជាពីជំងឺអេសដ៍ ដំបូងគេបង្អស់ ដោយគ្មានទទួលថ្នាំព្យាបាលពន្យារជីវិតប្រភេទអង់ទីរ៉េត្រូវីរ៉ូ សោះ គឺជាបុរសវ័យចំណាស់អាយុខ្ទង់៦០ឆ្នាំ រស់នៅសាន់ហ្វាន់ស៊ីស្កូ សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ២០២០ដែរ។
ដំណឹងស្តីពីការជាដោយធម្មជាតិពីជំងឺស៊ីដា អាចត្រូវបានគេបកស្រាយពន្យល់ថាមានជំពូកមនុស្ស មួយក្រុមតូច ប្រមាណពី ០,៥ទៅ១% នៃប្រជាជនសរុបលើពិភពលោក កើតមកពីប្រព័ន្ធទប់ទល់ឈ្នះនឹងមេរោគស៊ីដា ពីកំណើត។ ជាសម្បត្តិធម្មជាតិពីកំណើតដ៏កម្រ។ វាមិនខុសពីអ្វីដែលយើងធ្លាប់ប្រទះដោយជាក់ស្តែងក្នុងសង្គម ក្នុងគ្រួសារតែមួយ តែកូនខ្លះឈឺច្រើន កូនខ្លះកើតមកមានសុខភាពល្អ មិនចេះឈឺរហូតដល់ចាស់ស្លាប់។ មនុស្សខ្លះកើតមកមានហ្សែនខ្លាំងអាចការពារ និងរារាំងមិនឱ្យមានការបង្ករោគទេ អាចយកឈ្នះលើគ្រប់មេរោគ។ ខ្លះទៀត អាចឆ្លងមេរោគនិងធ្លាក់ខ្លួនឈឺ តែក៏អាចកម្ចាត់កម្ចាយមេរោគនោះបានទៅវិញ ដោយខ្លួនឯង។ តែមនុស្សភាគច្រើន បើឈឺហើយនឹងត្រូវការការព្យាបាល ការព្យាបាលជំងឺស៊ីដាដោយប្រើថ្នាំពន្យារជីវិតប្រភេទអង់ទីរ៉េត្រូវីរ៉ូ រហូតអស់មួយជីវិត បើពុំនោះទេ វីរុសនឹងកម្រើកឡើងវិញ ហើយងើបមកវាយប្រហារបង្កឱ្យអ្នកជំងឺអាចធ្លាក់ខ្លួនបានវិញ។
នៅលើពិភពលោកយើងនេះ មានអ្នកជំងឺស៊ីដាសរុបតែបួននាក់គត់ ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទទួលស្គាល់ថាបានជាដាច់ពីជំងឺស៊ីដា ៖ ពីរករណីបានជាដោយធម្មជាតិ ដូចមានរៀបរាប់ខាងលើ និងពីរនាក់ទៀត បានជាដោយមានការព្យាបាល នោះគឺករណីអ្នកជំងឺនៅប៊ែរឡាំង ម្នាក់និងអ្នកជំងឺនៅឡុងដ៍ម្នាក់។ អ្នកជំងឺស៊ីដា ជាតិអង់គ្លេស រស់នៅទីក្រុងឡុងដ៍ ឬហៅ អ្នកជំងឺឡុងដ៍ បានជាពីជំងឺស៊ីដា បន្ទាប់ពីទទួលការវះកាត់បន្សាំកោសិកា ដើម្បីព្យាបាលជំងឺមហារីក។ អ្នកជំងឺបានជាពីជំងឺមហារីកហើយ កោសិកាដែលឆ្លងវីរុសហ៊ីវក៏ត្រូវបានលុបបំបាត់ និងជំនួសមកវិញនូវកោសិកាល្អ ក្នុងអំឡុងពេលព្យាបាលជំងឺមហារីក។ ចាប់ពីពេលនោះមកអ្នកជំងឺឡុងដ៍ក៏លែងលេបថ្នាំពន្យារជីវិតរហូតមក។
បើតាមការសិក្សាជាច្រើនផ្សេងទៀត នេះជាក្រុមអ្នកជំងឺមួយប្រភេទទៀតដែលមានឈ្មោះថា “contrôleurs d’élite” អាចកម្ចាត់វីរុសហ៊ីវបានពុំបាច់ត្រូវការជំនួយជាថ្នាំព្យាបាលជីវិតអង់ទីរ៉េត្រូវីរ៉ូទៀតទេ។ លទ្ធផលជាទីគាប់ប្រសើរនេះ ក៏មិនមែនជាការចៃដន្យទាំងស្រុងឡើយ។ អ្នកផ្តល់អំណោយកោសិកាសម្រាប់យកមកធ្វើបន្សាំសរីរាង្គ ជាមនុស្សស្ថិតនៅក្នុងក្រុមអ្នកមានហ្សែនខ្លាំងទល់នឹងការបង្ករោគ ទល់នឹងមេរោគហ៊ីវ។ ពោលគឺអាចស្រដៀងនិងស៊ីជាមួយករណីជាដោយធម្មជាតិរបស់ អ្នកជំងឺអាហ្សង់ទីនEsperanza។
ការជាដោយធម្មជាតិពីជំងឺស៊ីដា ទាំងពីរករណីនេះ បានផ្តល់សន្ទុះថ្មីដល់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅលើពិភពលោក ដែលខិតខំប្រឹងប្រែងសិក្សាអស់ជាច្រើនថ្នាំមកហើយដើម្បីរកថ្នាំ មកព្យាបាលជំងឺស៊ីដា។ សម្រាប់ពេលនេះ អ្នកស្រាវជ្រាវបន្តតាមដានអ្នកជំងឺអាហ្សង់ទីន ដើម្បីបានយល់អំពីយន្តការដែលឱ្យនាំឱ្យគាត់បានជាសះស្បើយពីមេរោគហ៊ីវ និងពិសេសដើម្បីអាចចម្លងយន្តការជារបស់Esperanza ឱ្យចេញជាថ្នាំព្យាបាល ឬវ៉ាក់សាំង។ ជាថ្នាំដែលអាចមានសមត្ថភាពផ្តល់ភាពស៊ាំ ភាពធន់នឹងវីរុសហ៊ីវ ឬទៅបង្រៀនប្រព័ន្ធការពារខ្លួនឱ្យចេះគ្រប់គ្រងវីរុសដោយមិនប្រើថ្នាំ។
ហេតុអ្វីពិភពវេជ្ជសាស្ត្រមិនអាចបិទបញ្ចប់ជំងឺស៊ីដា ឬអេដស៍ បាន ?
នេះគ្រាន់តែជាក្តីសង្ឃឹមថ្មី ប៉ុណ្ណោះ! ក្នុងពេលរង់ចាំ និង៤ទសវត្សរ៍ ក្រោយការប្រកាសរកឃើញករណីកើតជំងឺស៊ីដាឬអេដស៍ដំបូង មេរោគ ហ៊ីវ HIV នៅតែបន្តគំរាមកំហែងមនុស្សជាតិ។ គិតមកទល់ពេលនេះ ពិភពលោកមានថ្នាំព្យាបាលពន្យារជីវិតនិងវិធីការពារកុំឱ្យឆ្លងជំងឺស៊ីដា ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ណាស់។ ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ ពន្យារជីវិត ប្រភេទ អង់ទីរ៉េត្រូវីរ៉ូ ជាថ្នាំគ្រាប់លេបជាប្រចាំរាល់ថ្ងៃ អាចជួយការពារសុខភាពអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍មិនឱ្យធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ និងចម្លងទៅអ្នកដទៃបានដល់ទៅ៩៩%។ ប៉ុន្តែគេនៅតែពុំទាន់រកឃើញថ្នាំព្យាបាលឱ្យជាដាច់ ឬថ្នាំបង្ការប្រឆាំងនឹងជំងឺស៊ីដាបាននៅឡើយទេ។ ហេតុអ្វីបានជាវិទ្យាសាស្ត្រត្រូវការប្រើពេលវេលាច្រើនម្ល៉េះ ?! ចម្ងល់និងសំណួរ មានចោទកាន់ខ្លាំង នៅពេលជំងឺកូវីដ១៩ បានចូលមករាតត្បាត ហើយត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររកឃើញថ្នាំបង្ការ ក្នុងរយៈពេលមិនដល់មួយឆ្នាំផង។ នេះជាចម្ងល់ដ៏សមហេតុផលមួយ។ តែស៊ីដា ខុសពីកូវីដ១៩។ អង់ទីក័រមនុស្សអាចយកឈ្នះលើមេរោគកូវីដ១៩បាន១០០% តែមិនអាចយកឈ្នះមេរោគស៊ីដាបានទាំងស្រុងទេ។ ដូច្នេះគេមិនអាចយកមកប្រៀបធៀបគ្នាបានទេ។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយក៏កម្មវត្ថុចង់បិទបញ្ចប់ជំងឺស៊ីដាឬអេដស៍ នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ មិនអាចសម្រេចទៅបាន ដូចការគ្រោងទុកទេ។ ហេតុអ្វីបានជាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងស៊ីដា មានការយឺតយ៉ាវយ៉ាងដូច្នេះ ? ការយឺតយ៉ាវនេះមិនមែនបណ្តាលមកពីការខ្វះចំណេះដឹង ឬកង្វះឧបករណ៍សម្រាប់យកឈ្នះលើជំងឺស៊ីដាទេ តែបណ្តាលមកពីវិសមភាពនៃរចនាសម្ព័ន្ធដែលមករាំងស្ទះដំណោះស្រាយនៃការការពារនិងព្យាបាល ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
ហេតុដូច្នេះហើយបានក្នុងឱកាសទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺស៊ីដាឬអេដស៍ ថ្ងៃទី ១ធ្នូ ២០២១ អង្គការសុខភាពពិភពលោក បានកំណត់ប្រធានបទ “បិទបញ្ចប់វិសមភាព បិទបញ្ចប់ជំងឺស៊ីដា និងជំងឺរាតត្បាត” ផ្សេងទៀតនៅលើពិភពលោក។
វិសមភាពសេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌ និងតុលាការ ត្រូវតែបិទបញ្ចប់ ជាបន្ទាន់ ប្រសិនបើពិភពលោកចង់បិទបញ្ចប់ជំងឺស៊ីដា ត្រឹមឆ្នាំ២០៣០។ គេអាចគិតថាក្នុងអំឡុងពេលមានវិបត្តិកូវីដ១៩យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាងដូច្នេះ មិនមែនជាពេលវេលាដែលត្រូវផ្តល់អាទិភាពដល់ការលុបបំបាត់វិសមភាពសង្គមនិងវិសមភាពផ្សេងទៀតទេ។ តែបើគេមិនអាចជំនះវិសមភាពបាន នោះគេក៏មិនអាចដើរចេញផុតពីវិបត្តិនេះបានដែរ។
ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិសមភាព មិនមែនជាពាក្យសន្យាថ្មីស្រឡាងទេ ប៉ុន្តែជាភាពបន្ទាន់ដែលត្រូវសម្រេច។ កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ គ្រប់ប្រទេសបានសន្យាកាត់បន្ថយវិសមភាព ក្នុងកំរិតថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ដើម្បីការអភិវឌ្ឍជានិរន្តរ៍។ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិសមភាព ជាការចាំបាច់ក្នុងការលុបបំបាត់ជំងឺស៊ីដា ប៉ុន្តែក៏ដើម្បីលើកកម្តើងសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ របស់បុគ្គលក្នុងការរស់នៅជាមួយនឹងវីរុសហ៊ីវ និងដើម្បីលើកស្ទួយសង្គម ក្នុងការត្រៀមប្រឈមនឹងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ និងជំងឺរាតត្បាតផ្សេងទៀត ព្រមទាំងដើម្បីសម្រួលស្ថិរភាពនិងការស្ទុះឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ច។ ប្រសិនបើគ្រប់ប្រទេសគោរពពាក្យសន្យាកាត់បន្ថយវិសមភាពបាន នោះគេអាចនឹងសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សបានរាប់លាននាក់ និងធ្វើឱ្យសង្គមទាំងមូលនៅលើពិភពលោកបានប្រសើរឡើង។
បិទបញ្ចប់វិសមភាពតម្រូវឱ្យមានការប្តូរផ្លាស់ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម។ នេះជាភារៈ និងទំនួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាលនីមួយៗ ដែលត្រូវប្រែក្លាយពាក្យសន្យាជាសកម្មភាពជាក់ស្តែង។ ឆ្នាំនេះ ទិវាពិភពលោកប្រឆាំងនឹងស៊ីដា សូមរលឹកដល់រដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ថាវិសមភាពពិភពលោក ប៉ះពាល់លើមនុស្សគ្រប់រូប មិនថាអ្នកជានរណា ឬនៅទីណាទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ