ជំនួបប្រវត្តិសាស្ត្រ រវាងប្រធានាធិបតីអាមេរិក និងគុយបា នៅប៉ាណាម៉ា
ក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូល របស់ប្រទេសទាំងអស់ នៅក្នុងទ្វីបអាមេរិក ដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តិទៅ នៅក្នុងប្រទេសប៉ាណាម៉ា ហេតុការណ៍ដែលគេទន្ទឹងរងចាំចង់ដឹងជាងគេ គឺជំនួបទ្វេរភាគីរវាង លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងលោកប្រធានាធិបតីគុយបា រ៉ាអ៊ូល កាស្ត្រូ។ ប្រធានាធិបតីទាំងពីរ កាលពីថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ បានចាប់ដៃស្វាគមន៍គ្នា ប៉ុន្តែមិនបាននិយាយអ្វីច្រើនទេ ដោយត្រូវរងចាំកិច្ចប្រជុំផ្លូវការ ដែលត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃសោរ៍នេះ។ សញ្ញាវិជ្ជាមាននៃការផ្សះផ្សារគ្នា រវាងអតីតសត្រូវទាំងពីរ អាមេរិក គុយបា ហាក់កំពុងតែ បញ្ចេញពន្លឺសន្សឹមៗហើយ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៧:៤៧
សត្រូវចាស់សល់ពីសង្រ្គាមត្រជាក់៖
មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យ មានការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាង គុយបា និងសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាកេរដែលបានបន្សល់ទុក តាំងពីជំនាន់សង្រ្គាមត្រជាក់ រវាងក្រុមប្រទេសលោកសេរី ដែលមានអាមេរិកជាមេធំ និងក្រុមប្រទេសកុម្មុយនីស្ត ដែលមានអតីតសហភាពសូវៀតជាចៅហ្វាយ។ ចលនាបដិវត្តន៍របស់គុយបា ដែលដឹកនាំដោយលោកហ្វ៊ីឌែល កាស្ត្រូ បាននាំគុយបា ឲ្យក្លាយជាមិត្តជាមួយនឹងសូវៀត។ ដូច្នេះមានន័យថា គុយបា ក្លាយជាសត្រូវរបស់ អាមេរិក។ បើនិយាយពីភូមិសាស្ត្រវិញ គុយបា ជាកោះដែលស្ថិតនៅក្នុងឈូងសមុទ្រមិចស៊ិក ពោលគឺចំពីមុខ ជ្រោយហ្វ្លូរីដា របស់អាមេរិក។
ទីតាំងភូមិសាស្ត្រដែលនៅកៀកបង្កើយនេះ ធ្វើឲ្យអាមេរិកមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង កាលជំនាន់នោះ ព្រោះសូវៀតបានយក ដីគុយបា ជាស្ថានីយ៍ឈរជើងរបស់ទាហានសូវៀត ដោយមានគ្រាប់មីស៊ីល នាវាចម្បាំង និងនាវាមុជទិកច្រើនស្អេកស្កះ។ ដូច្នេះ អាមេរិកឃើញគ្រោះថ្នាក់ នៅក្បែរមាត់ទ្វារ ក៏ដោយសារតែគុយបា។ គុយបា និងអាមេរិក បានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូត នឹងគ្នា នៅថ្ងៃទី៣ មករា ឆ្នាំ១៩៦១។
ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៩ នៅពេលដែលជញ្ជាំងក្រុងប៊ែកឡាំងដួលរលំ ហើយបន្ទាប់មកទៀត សហភាពសូវៀតក៏ដួលរលំទៀត ប៉ុន្តែ គុយបា ដែលដឹកនាំដោយលោក ហ្វ៊ីឌែលកាស្ត្រូ នៅតែរឹងទទឹង មិនព្រមចុះចាញ់នរណាទាំងអស់ សុខចិត្តបិទទ្វារនៅឯកោតែម្នាក់ឯង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ គុយបា បានគាំទ្រ និងមានទំនាក់ទំនងជាមួយអ៊ីរ៉ង់ និងស៊ីរី ទៀតផង ដែលគោលជំហរបែបនេះ បានធ្វើឲ្យអាមេរិក ចាត់ទុកគុយបា ជាប្រទេស ដែលគាំទ្រក្រុមផ្តាច់ការ និងក្រុមភេរវកម្ម។
ការចរចាផ្សះផ្សាគ្នា ត្រូវអាក់ខាន មួយលើកជាពីរលើក៖
តាមពិតទៅ វាមិនមែនជាលើកទីមួយទេ ដែលអាមេរិក ព្យាយាមខិតទៅជិតគុយបា។ លោកប្រធានាធិតបតី ក្លីនតុន ធ្លាប់បានធ្វើរួចមកហើយ ប៉ុន្តែមិនបានលទ្ធផល។ បន្ទាប់ពីសហភាពសូវៀតដួលបះជើងទៅ គុយបាត្រូវកំព្រា គ្មានមេគ្មានកើយ ហើយសេដ្ឋកិច្ចត្រូវកាត់ផ្តាច់គ្មានទីពឹងអ្វីទាំងអស់។ ប្រជាជនគុយបា បានឆ្លងកាត់នូវការលំបាកជាខ្លាំង។ ជាច្រើនពាន់នាក់ បានជ្រើសរើសការរត់ចោលស្រុក ដើម្បីគេចចេញពីការលំបាក ដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តាច់ការ របស់លោកហ្វីឌែលកាស្ត្រូ គ្មានលទ្ធភាពនឹងដោះស្រាយ។
ប្រជាជនគុយបា ជាច្រើន បានផ្អើលនាំគ្នាជិះទូក ទៅសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅអាមេរិក។ ក្នុងឆ្នាំ៩៦ លោកហ្វីឌែលកាស្ត្រូ បានបញ្ជាឲ្យទាហាន បាញ់កម្ទេចយន្តហោះដឹកជំនួយមនុស្សធម៌ទៅជួយជនភៀសខ្លួនគុយបា។ ទង្វើនេះ បានធ្វើឲ្យអាមេរិក កាន់តែខឹងជាមួយនឹងគុយបា ហើយការចរចាដើម្បីជានាគ្នា ត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ទាំងស្រុង។
ក្រោយមកទៀត នៅឆ្នាំ២០០៩ លោក Alan Gross ជាមន្ត្រីធ្វើការនៅទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អាមេរិក ប្រចាំការនៅក្រុងឡាហាវ៉ាន ត្រូវបានគុយបាចោទថា ជាគេញសម្ងាត់ ហើយបានកាត់ទោស ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ១៥ឆ្នាំ នៅគុយបា។ សំណុំរឿង លោក Alan Gross នេះ បានចោទជាចំណោទមួយទៀត ដែលរឹតតែធ្វើឲ្យ ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងគុយបា កាន់តែអាក្រក់។ ការចរចាគ្នាដើម្បីសុំឲ្យមានការដោះលែងគាត់ បានអូសបន្លាយយូរឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែមិនបានលទ្ធផលអ្វីទាំងអស់។
ទុករឿងអាតីត គិតរឿងបច្ចុប្បន្ន៖
គេមិនដែលធ្វើអ្វីមួយ ដែលមិនហុចប្រយោជន៍មកវិញនោះទេ។ យើងដឹងថា នៅពីក្រោយហេតុផលទាំងអស់ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចជាចំណុចគ្រិះ ដែលភាគីទាំងពីរ សំឡឹងឃើញរៀងៗខ្លួន។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា អ្នកដែលទទួលផលច្រើនពីការបើកផ្លូវទំនាក់ទំនងនេះ គឺប្រជាជនគុយបាដោយផ្ទាល់តែម្តង។ ប្រជាជនគុយបារស់នៅក្នុងរនាំង អស់រយៈពេលជាង៤០ឆ្នាំមកហើយ ដែលធ្វើឲ្យពួកគាត់ គ្មានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសសេរី ជាពិសេស គឺអ្នកដែលបានរត់ភៀសខ្លួនទៅអាមេរិក ហើយបន្សល់ទុកបងប្អូនក្រុមគ្រួសារ នៅគុយបា។
គុយបា បច្ចុប្បន្ននេះ មិនខុសពីមនុស្ស ដែលកំពុងតែត្រដរខ្យល់ទេ។ គុយបាមានធនធាន និងសក្តានុពលច្រើន ប៉ុន្តែគុយបាគ្មានផ្លូវដើរ ដោយសារតែគុយបា ត្រូវអាមេរិកដាក់របងឃាំងសេដ្ឋកិច្ច។ មិត្តស្និតស្នាលតែមួយ ដែលគុយបា សល់រាល់ថ្ងៃនេះ គឺ វ៉េណេហ៊្សុយអេឡា ប៉ុន្តែប្រទេសនេះ ក៏កំពុងតែត្រដរខ្យល់ដែរ ដោយសារតែវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងជាពិសេស ចំណូលដែលបានពីការនាំប្រេងចេញ បានកាន់តែតិច។ ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបលោក រ៉ាអ៊ូល កាស្ត្រូ បត់ក្បាលមករកបង្អែកពីអាមេរិក ដើម្បីឲ្យអាមេរិកដកចេញបន្តិចម្តងៗ នូវទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច។
យើងនឹងជម្រុញ ឲ្យមានការជជែកគ្នា ហើយឲ្យគុយបាខ្លួនឯង ជាអ្នកជ្រើសរើស ថាគួរដើរផ្លូវណា ដែលនាំគុយបា បានដល់ការចម្រុងចម្រើន។
ប្រសាសន៍ លោក អូបាម៉ា ប្រែសម្រួលដោយ ម៉ម ពិសី
ប្រជាជនអាមេរិក ដើមកំណើតគុយបា ច្រើនណាស់ ដែលបានបោះឆ្នោតឲ្យលោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ព្រោះគេផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមលើគាត់ ថាអាចផ្សះផ្សារ សន្តិភាព និងមិត្តភាពរវាងប្រទេសទាំងពីរឡើងវិញ។ ការបើកច្រកទំនាក់ទំនងគ្នាឡើងវិញនេះ នឹងជំរុញ ឲ្យក្រុមហ៊ុនសហគ្រាស អាមេរិក ទៅតាំងទីរកស៊ី និងនាំទំនិញគ្រប់ប្រភេទពីគុយបា។ ប៉ុន្តែលើសពី ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានសម្តែងឲ្យពិភពលោកយល់កាន់តែច្បាស់ អំពី ទឹកចិត្តស្រលាញ់សន្តិភាពរបស់លោក។ ដែលនេះវាសក្តិ៍សមណាស់ដែលលោក បានទទួលបានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព។
អាមេរិកជ្រើសយក ការចរចាដោយសម្ងាត់ ចៀសវាងវ៉ៃស្មៅបង្អើលពស់៖
តាមការរាយការណ៍របស់អ្នកយកព័ត៌មានបារាំង ដែលប្រចាំការនៅទីនោះ ប្រធានាធិបតីទាំងពីរ និងជួបពិភាក្សាគ្នា ដោយបិទទ្វារមិនឲ្យមានការចូលរួមពីអ្នកផ្សេងទៀត រឺក៏អ្នកយកព័ត៌មានទេ។ គេមិនទាន់ដឹងថា ប្រធានាធិបតីទាំងពីរ និងធ្វើសន្និសីទកាសែត បន្ទាប់ពីចប់ការប្រជុំនោះទេ។ តាមពិតទៅ ការចរចា រកវិធីខិតចូលមកជិតគ្នារវាង អាមេរិក និងគុយបា បានធ្វើឡើងយ៉ាងសម្ងាត់បំផុត អស់រយៈពេលជិតមួយឆ្នាំទៅហើយ។
រដ្ឋាភិបារបស់លោក អូបាម៉ា បានជ្រើសរើសយកវិធីនេះ ដើម្បីបញ្ជៀសការប្រឆាំង និងរារាំងណាមួយ ពីសំណាក់ក្រុមអ្នកនយោបាយអាមេរិក ដែលមិនព្រមជានា ជាមួយគុយបា យ៉ាងដាច់អហង្ការ។ ក្រុមសមាគមន៍មួយចំនួន នៅអាមេរិក ដែលប្រឆាំងដាច់ខាតរបបផ្តាច់ការរបស់គុយបា កំពុងតែប្រុងជើងរិះគន់លោកអូបាម៉ា ថា មាននយោបាយទន់ជ្រាយ ឱនក្បាលទៅឲ្យគុយបា ដែលជិះជាន់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរ ថា សម្តីរបស់លោកអូបាម៉ា មួយឃ្លាកាលពីម្សិលមិញ ហើយដែលធ្វើឲ្យ គេឯងភ្ញាក់ផ្អើលគ្រប់គ្នា គឺលោកបាននិយាយថា សម័យនេះជាសម័យ ដែល អាមេរិក លែងធ្វើអ្វី បានតាមចិត្តបានដូចមុនទៀតហើយ។ សម្តីនេះ ត្រូវបានអ្នកវិភាគយល់ថា វាជាការបន្ទន់ឥរិយាបថ របស់អាមេរិក និងការយល់ពីការផ្លាស់ប្តូរស្ថានការណ៍ពិភពលោក របស់លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា។ ប៉ុន្តែលោក អូបាម៉ា បានឈ្លៀតបញ្ជាក់ថា អាមេរិក នៅតែតស៊ូ ការពារសិទ្ធិសេរីភាព របស់មនុស្សជាតិទាំងមូល។ ដូច្នេះមានន័យថា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស នៅតាមប្រទេសផ្តាច់ការ គឺជាស្នូលដែលកំណត់ពីគោលជំហរ របស់អាមេរិក ក្នុងការបន្ធូរ រឺក៏បន្តឹងទំនាក់ទំនង ជាមួយប្រទេសនោះ។ តាមរយៈពាក្យសម្តីនេះ លោកអូបាម៉ា ចង់បញ្ជាក់ថា កុំឲ្យក្រុមអ្នកប្រឆាំងមានការព្រួយបារម្ភ ថាអាមេរិកអន់ ចាញ់ប្រៀបរបបផ្តាច់ការគុយបា ឲ្យសោះ។
ប៉ុន្តែនៅមានឧបសគ្គច្រើនទៀត ដែលរដ្ឋាភិបាលោក អូបាម៉ា ត្រូវឆ្លងកាត់ គឺក្រុមតំណាងរាស្ត្រអាមេរិក ដែលមកពីគណបក្សសាធារណៈរដ្ឋ។ កិច្ចព្រមព្រៀងសំខាន់ ទាក់ទិននឹងការដកទណ្ឌកម្ម ចេញពីគុយបា ត្រូវតែឆ្លងកាត់សភាកុងហ្គ្រេ។ ដូច្នេះមិនប្រកដថា ក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសាធារណៈរដ្ឋ នឹងបោះឆ្នោតគាំទ្រទាំងស្រុងនោះទេ។ ការផ្សះផ្សាគ្នា រវាងអាមេរិក និងគុយបា ជាបញ្ហាស្មុគស្មាញណាស់ ដែលត្រូវចំណាយពេលយូរ ក្នុងការដោះស្រាយវាបន្តិចម្តងៗ។ លោកអូបាម៉ា ត្រូវតែរិះរកវិធីសាស្រ្តផ្សេងទៀត ហើយត្រូវធ្វើឲ្យឆាប់រហ័សមុននឹង លោកចប់អាណត្តិ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ