យេម៉ែន៖ ក្រុមប្រទេសអារ៉ាប់ពង្រឹកយុទ្ធនាការយោធា រីឯអ្នកនាំពាក្យអ.ស.ប.លាលែងពីតំណែង
ប្រទេសយេម៉ែន ដែលកំពុងតែយាយីដោយភ្លើងសង្គ្រាម រវាងក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីស និងក្រុមដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល បានធ្វើឲ្យ ស្ថានភាពនៅតំបន់ដើមបូព៌ាទាំងមូល កំពុងរង្គោះរង្គើរ។ អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ដែលបានដឹកនាំប្រទេសអារ៉ាប់មួយចំនួនធំ ធ្វើការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាស ទៅលើក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីស ពេលនេះ បានប្រកាសថា នឹង ធ្វើការវាយប្រហារតាមផ្លូវគោកបន្ថែមទៀត ក្នុងទឹកដីយេម៉ែន។ ចំណែក អ្នកនាំពាក្យពិសេស តំណាងឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិយេម៉ែន បានដាក់លិខិតលាលែងពីតំណែងហើយ កាលពីថ្ងៃ ទី ១៥ មេសា ម្សិលមិញ។ ដំណោះស្រាយតាមផ្លូវនយោបាយ ត្រូវតែអនុវត្តជាបន្ទាន់ ព្រោះមនុស្សស្លាប់ មានកាន់តែច្រើន។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៧:៤៣
អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត និងអេហ្ស៊ីប គឺជាសសរសំខាន់ណាស់ ដែលទ្រទ្រង់ការវាយបង្ក្រាបក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីសនៅយេម៉ែន ដែលក្រុមនេះ កំពុងតែធ្វើការឡោមព័ទ្ធក្រុមរដ្ឋាភិបាលយេម៉ែន។ ការវាយប្រហារតាម ផ្លូវអាកាស ដែលដឹកនាំដោយប្រទេសទាំងពីរ និងដោយមានការចូលរួមពីប្រទេសអារ៉ាប់ផ្សេងទៀត បានហុចផលបន្តិចបន្តួចតែប៉ុណ្ណោះ។ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត គឺវាយកាត់ផ្តាច់ បណ្តាញរបស់ក្រុមឧទ្ទាម នៅសមរភូមិមុខ ជាមួយនឹងមូលដ្ឋានរបស់ពួកឧទ្ទាម ដែលនៅភាគខាងជើងប្រទេស។ ក្រុមឧទ្ទាមឈីអ៊ីតហ៊ូទីស បានវាយគ្រប់គ្រងស្ទើរបានទាំងស្រុងលើដែនដី ភាគខាងលិចយេម៉ែន តាំងពីជើងដល់ត្បូង ដែលក្នុងនោះរួមមាន រដ្ឋធានីសាណា និងក្រុងកំពង់ផែអាឌែន។
ប្រតិបត្តិការយោធាតាមផ្លូវគោក វាមិនងាយដូចការស្មានទេ៖
កាលពីថ្ងៃពុធទី ១៥ មេសា អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត និងអេហ្ស៊ីប បានបញ្ជាក់ពីឆន្ទៈរបស់គេ ក្នុងការបន្ថែមប្រតិបត្តិការតាមផ្លូវគោក នៅក្នុងទឹកដីយេម៉ែន។ មានន័យថា គេចង់បញ្ជូនទាហានថ្មើរជើង ទៅវាយប្រហារក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីស ក្នុងដីយេម៉ែន។ បើយើងស្តាប់ទៅ ដូចជាងាយស្រួលណាស់ តែបើវិភាគឲ្យល្អិតល្អន់ទៅ ប្រតិបតិ្តការតាមផ្លូវគោក មិនងាយដូចដែលគេស្មានទេ។ ហេតុអ្វីបានជាថា វាមិនស្រួល ដោយសារ នៅយេម៉ែន មិនមែនមានតែក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីស តែមួយទេ ដែលកំពុងធ្វើការប្រយុទ្ធជាមួយក្រុមស៊ុនីត។ មួយភាគធំនៃទាហានយេម៉ែន សុទ្ធសឹងតែជាអ្នកដែលស្មោះស្ម័គ្រជាមួយលោក អតីតប្រធានាធិបតីយេម៉ែន គឺលោក អាលី អាប់ដាឡា សាឡេស។
ដូច្នេះ មានន័យថា ចង់មិនចង់ ក្រុមយោធាយេម៉ែននេះ ត្រូវក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីដែរ ព្រោះពួកគេមានគោលបំណងរួមគ្នា គឺបណ្តេញលោក ប្រធានាធិបតី ហាឌី ចេញពីតំណែង ដើម្បីរៀបចំរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ មួយវិញទៀត បើសិនជា អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត និងអេហ្ស៊ីប ចូលទៅវាយក្នុងទឹកដីយេម៉ែន គឺមានន័យថា គេត្រូវប្រឈមមុខដោយផ្ទាល់ជាមួយក្រុមអាល់កាអ៊ីដា និងក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាមទៀត ដែលពួកនេះ កំពុងសម្ងំលាក់ខ្លួនចាំវាយឆ្មក់ទូទាំងប្រទេស។ យ៉ាងណាមិញ អេហ្ស៊ីប ធ្លាប់ត្រូវបានទាហានយេម៉ែន ធ្វើឲ្យ អាម៉ាសម្តងទៅហើយ កាលពីជំនាន់ ទសវត្សឆ្នាំទី ៦០ ដោយបានបាក់ទ័ព រត់ត្រលប់ទៅផ្ទះវិញ សឹងតែមិនទាន់។ អ្វីដែលគេអាចធ្វើបាននៅពេលនេះ យើងឃើញថា អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត បានគ្រាន់តែ ចាប់ផ្តើមបាញ់គ្រាប់មីស៊ីលពីចម្ងាយ នៅតាមព្រំដែន ភាគខាងជើងយេម៉ែន តែប៉ុណ្ណោះ។
អាជ្ញាកណ្តាលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លាលែងពីតំណែង៖
លោកបេណូម៉ា អ្នកតំណាងពិសេសរបស់លោក បានគីមូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានដាក់លិខិត លាលែងពីតំណែង កាលពីថ្ងៃពុធ ទី ១៥ មេសា។ លោក បេណូម៉ា គឺជាអ្នកការទូតជនជាតិម៉ារ៉ុក ដែលត្រូវបានតែងតាំង ដោយលោក បាន គីមូន ក្នុងខែ សីហា ឆ្នាំ ២០១២។ លោក បេណូម៉ា ត្រូវបានគេស្គាល់និងកោតសរសើរគាត់ ថាមានឆន្ទះមោះមុត ក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលភាគីទាំងអស់ ឲ្យចូលតុចរចា តាមផ្លូវនយោបាយ ជាជាងការកាន់អាវុធប្រឈមមុខដាក់គ្នា។
តាមការប៉ាន់ស្មាន មានមូលហេតុមួយចំនួន ដែលអាច ជម្រុញឲ្យលោក បេណូម៉ា លាលែងពីតំណែង ទាំងកណ្តាលទីដូច្នេះ។ យើងដឹងហើយ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានធ្វើសេចក្តីសម្រេចមួយ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ដោយបានថ្កោលទោសក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីស ហើយតម្រូវឲ្យក្រុមនេះ ដាក់អាវុធជាបន្ទាន់។ ដូច្នេះជាលក្ខណៈដោយប្រយោល មានន័យថា អង្គការសហប្រជាជាតិបានគាំទ្រ ប្រតិបតិ្តការយោធា ដែលដឹកនាំដោយ អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ដែលកំពុងតែវាយបង្រ្កាបក្រុមហ៊ូទីស។
គ្រប់គ្នាដឹងយ៉ាងច្បាស់ ពីគោលជំហររបស់ លោក បេណូម៉េ ដែលមិនគាំទ្រជាដាច់ខាត លើការវាយប្រហារដោយអាវុធ ទៅលើក្រុមឧទ្ទាម។ សម្រាប់លោក វាមិនខុសពី យកសាំងទៅជះលើភ្លើង នោះទេ ហើយអ្នកដែលរងគ្រោះគឺអ្នកណា គឺប្រជាជនយេម៉ែនស្លូតត្រង់។ ជាក់ស្តែង ក្រុមស៊ុនីត ដែលគាំទ្រ លោក ប្រធានាធិបតី ហាឌី បានរិះគន់ លោក បេណូម៉ា ថា ត្រូវដងត្រូវផ្លែ ជាមួយក្រុមហ៊ូទីស។ ជាការធម្មតាទេ ការងារជាអាជ្ញាកណ្តាល វាពិបាកណាស់ ព្រោះថា ធ្វើអ្វីក៏ត្រូវគេរិះគន់ថាលម្អៀងដែរ បើមិនទៅខាងនេះ គេថាទៅខាងនោះ។ លោក បេណូម៉ា ជាមនុស្សស្រលាញ់សន្តិភាព និងការចរចាគ្នា ដូច្នេះ គោលជំហរដែលលោក ប្រកាន់ជានិច្ច គឺ មិនឆ្លើយតប ដោយអំពើហឹង្សា ទៅលើក្រុមហ៊ូទីស ហើយព្យាយាមអូសទាញក្រុមនេះ មករកតុចរចា។ ត្រង់នេះហើយដែល ក្រុមស៊ុនីត គេចោទគាត់ថា លម្អៀងទៅរកពួកហ៊ូទីស។
បើតាមការផ្តល់ដំណឹង ពីមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិម្នាក់ ដោយសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បាន ប្រាប់ថា លោក បាន គីមូន នឹងតែងតាំងអាជ្ញាកណ្តាលថ្មីមួយរូបទៀត ប៉ុន្តែមិនទាន់ដឹងថាពេលណានោះទេ។ តាមការសង្ស័យ អង្គការសហប្រជាជាតិ អាចនឹងតែងតាំងលោក អ៊ីស្មាល់ អ៊ូល ឈេក អាម៉េដ ដែលជាជនជាតិ ម៉ូរីសតានី។ លោកម្នាក់នេះ បច្ចុប្បន្ន ជាប្រធានបេសកកម្មអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេបូឡា។
ជម្លោះនៅយេម៉ែន ក្លាយជាជម្លោះរវាងក្រុមស៊ុនីត និងក្រុមឈីអ៊ីត នៅតំបន់អារ៉ាប់៖
ឥណ្ឌូនេស៊ី កំពុងតែរៀបចំខ្លួន ទទួលបើកវេទិកា អាស៊ី អាហ្វ្រិក នៅសប្តាហ៍ក្រោយ។ ឆ្លៀតឱកាសនេះ អង្គការសហប្រតិបត្តិការអ៊ីស្លាម បានធ្វើការស្នើរសុំទៅឥណ្ឌូណេស៊ី ថាឲ្យជួយសម្រុះសម្រួល ជំរុញឲ្យមានការជជែកគ្នា រវាងប្រទេសអ៊ីស្លាម ក្នុងតំបន់អាហ្វ្រិក និងដើមបូព៌ា ក្នុងការស្វែងរកសន្តិភាពនៅយេម៉ែន។ ឥណ្ឌូណេស៊ី អាចមានទឹកមាត់ប្រៃគួរសម ដោយសារតែ ឥណ្ឌូណេស៊ី ជាប្រទេសអ៊ីស្លាមធំជាងគេបំផុតលើលោក បើយើងនិយាយពីចំនួនប្រជាជន ហើយអ្វីដែលសំខាន់ គឺឥណ្ឌូណេស៊ី ប្រកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម កណ្តាលនិយម ដែលត្រូវជាមួយគេជាមួយឯងគ្រប់គ្នា ទាំងខាងក្រុមឈីអ៊ីត ទាំងខាងក្រុមស៊ុនីត។
ក្រុមប្រទេសអ៊ីស្លាម ឈីអ៊ីត មានអ៊ីរ៉ង់ជាមេធំ និងអ៊ីរ៉ាក់មួយទៀត។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អ៊ីរ៉ាក់ ដែលកំពុងតែបំពេញទស្សនកិច្ច នៅអាមេរិក ហើយដែលបានចូលជួប ជាមួយលោក អូបាម៉ា បានរិះគន់ប្រតិបត្តិការយោធាដែលដឹកនាំដោយអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ទៅលើយេម៉ែន។ លោកថា អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត គ្មានចេតនាទំលាក់អាវុធនោះទេ គឺធ្វើការវាយប្រហារ ទាល់តែកម្ទេចក្រុម ឧទ្ទាមហ៊ូទី ឲ្យអស់ ទោះបីមានការរចា រឺមិនមានក៏ដោយ។
ដូចគ្នាដែរ លោក រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ បានថ្លែងពីទីក្រុងលីសស្បោន ប្រទេសព័រទុយហ្គាល់ ថា ត្រូវតែឈប់បាញ់ជាបន្ទាន់ ព្រោះអ្នកដែលក្រេបផល ពីភាពចលាចលនេះ គឺក្រុមអាល់កាអ៊ីដា។ លោកបញ្ជាក់ថា អ៊ីរ៉ង់ ត្រៀមខ្លួនប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លូន ទាំងទៅលើក្រុមហ៊ូទីស នឹងក្រុមប្រឆាំងយេម៉ែនផ្សេងទៀត ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលពួកគេ ឲ្យមកចូលតុចរចា ស្វែងរកដំណោះស្រាយ ដោយសន្តិវិធី។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា បើតាមតួលេខផ្លូវការ របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក សង្គ្រាមនៅយេម៉ែន បានសម្លាប់ជីវិតមនុស្ស ប្រមាណជា ៧៣៦នាក់ និងជិត៣ពាន់នាក់ទៀតរបួស។ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ទាំងអស់ ប្រជាជនស្លូតត្រង់មានប្រមាណជា ជិត ៤០០នាក់ ហើយចំនួនជាក់ស្តែង អាចនឹងលើសនេះផង។ នៅតាមតំបន់ដែលជាសមរភូមិក្តៅ ដូចជាក្រុងសាណា និងក្រុងអាឌែន ប្រជាជនប្រឈមមុខនិងកង្វះស្បៀងអាហារ ហើយមន្ទីរពេទ្យ មិនអាចទទួលអ្នករបួលបាន ដោយសារតែគ្មានបរិក្ខា ថ្នាំសង្កូវគ្រប់គ្រាន់។ អង្គការកាកបាទក្រហម បានផ្តល់ដំណឹងថា ក្រុមការងារខ្លួន មិនអាចយកជំនួយថ្នាំពេទ្យ ទៅបានគ្រប់កន្លែងទេ ដោយសារក្រុមយោធា ហាមមិនឲ្យចូល៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ