សាក្សី៖ លោកអ៊ែរដូហ្កានបានអនុញ្ញាតិឲ្យធនាគារតួកគីបង្វិលលាងលុយ អ៊ីរ៉ង់
នៅតុលាការសហព័ន្ធ ក្នុងក្រុងញូវយ៉ក នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញ ប្រធានាធិបតីតួកគី លោករេស៊ីប អែរដូហ្កាន បានជាប់ឈ្មោះ ជាអ្នកស៊ុំគ្រលំ ជួយឲ្យរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់ អាចរួចផុតពីទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។ នេះជាលើកទី ១ ដែលប្រមុខរដ្ឋាភិបាលតួកគីរងការចោទប្រកាន់ថា បានជួយអ៊ីរ៉ង់ ដែលតាមពិតទៅបានរងការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពី សហគមអន្តរជាតិ ដោយសារតែកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍នុយក្លេអ៊ែរ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
តាំងពីថ្ងៃអង្គារ សប្តាហ៍នេះ តុលាការសហព័ន្ធក្រុងញូវយ៉កបានបើកសវនការជំនុំជម្រះជនសង្ស័យ ក្នុងសំណុំរឿង លួចបន្លំ ជួយអ៊ីរ៉ង់ឲ្យរួចផុតពីទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។ នៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ តុលាការអាមេរិកបានដាក់ការចោទប្រកាន់ទៅលើជនជាតិ តួកគី ៩នាក់ ប៉ុន្តែ មានតែ អនុប្រធានធនាគារតួកគីម្នាក់ ហើយនិងអ្នកជំនួញ សញ្ជាតិតួកគី អ៊ីរ៉ង់ ម្នាក់ តែប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរអាមេរិក ចាប់ខ្លួន ក្នុងពេលពួកគេមានវត្តមាននៅក្នុងទឹកដីអាមេរិក។ អនុប្រធានធនាគារHalkbank ឈ្មោះ Mehmet Hakan Atilla ដែលបានលេចមុខ នៅ ក្រចកសេះ របស់តុលាការក្រុងញូវយ៉ក នៅសប្តាហ៍នេះ បានរងបទចោទប្រកាន់ចំនួន ៦ ដែលមានតាំងពីការរំលោភការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិកទៅលើអ៊ីរ៉ង់ បន្លំលាងលុយ និងទទួលសំណូកសូកប៉ាន់។
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ Reza Zarrab អ្នកជំនួញមាស ជាតិតួកគី អ៊ីរ៉ង់ បានលេចមុខនៅតុលាការ ក្នុងនាមជាសាក្សី ដែលធ្វើឲ្យគេជឿថា គាត់បានទទួលស្គាល់កំហុស និងបានចរចា យល់ព្រមសហការជាមួយអាជ្ញាធរអាមេរិកាំង ដើម្បី ជាថ្នូរនឹងការដោះលែង មិនដាក់ពន្ធនាគារ នៅអាមេរិក។ លោក Reza Zarrab បាននិយាយប្រាប់តុលាការអាមេរិក ថា អតីតរដ្ឋមន្រ្តីសេដ្ឋកិច្ច តួកគី ដែលជាអ្នកប្រាប់លោកថា លោករេស៊ីប អែរដូហ្កាន កាលនៅជានាយករដ្ឋមន្រ្តី តួកគី បានយល់ព្រមបើកផ្លូវឲ្យធនាគារតួកគីពីរ បន្ថែមទៀត ចូលរួម ជាមួយធនាគារតួកគី Halkbank ក្នុងប្រតិបត្តិការបង្វិល ផ្ទេរ លាងលុយ របស់អ៊ីរ៉ង់ដែលបានមកពីការលក់ប្រេង។
រហូតដល់ឆ្នាំ ២០១៥ គឺមុនដល់មានការចុះកិច្ចព្រមព្រៀង អន្តរជាតិស្តីពីនុយក្លេអ៊ែរ អ៊ីរ៉ង់បានរងការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ ជាពិសេសរបស់អាមេរិក ដែលបានហាមឃាត់មិនឲ្យប្រទេសដទៃ ទិញប្រេង ឬធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ដោះដូរជាមួយអ៊ីរ៉ង់។ អ្នកជំនួញ Reza Zarrab បាននិយាយសារភាពថា ខ្លួន បានចាប់ផ្តើមធ្វើការជាមួយ អ៊ីរ៉ង់ ដើម្បីបង្វិលលុយ ដែលបានមកពីការលក់ប្រេង តាំងពី ឆ្នាំ ២០១២។ ជារួម គេបានយកលុយរបស់អ៊ីរ៉ង់ ទៅទិញជាមាស ដែលគេបានដឹកយកទៅលក់ ប្តូរជាលុយ នៅប្រទេសអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត។
នៅឆ្នាំ ២០១៣ នៅពេល លោករេស៊ីប អែរដូហ្កាន នៅធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីតួកគី នៅឡើយ រដ្ឋមន្រ្តីសេដ្ឋកិច្ច ដែលជាមន្រ្តីស្និទ្ធនឹងលោកអ៊ែរដូហ្កាន បានស្នើឲ្យគេ បង្វិល ដាក់លុយអ៊ីរ៉ង់ ក្នុងធនាគារតួកគី ដើម្បី បង្វែងដាន រួចគេចផុត ពីការតាមដាន និងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក។ តាមសាក្សី Zarrab ជាថ្នូរវិញ ខ្លួនគេបានចែកចំណែក៥០ភាគរយ គឺប្រមាណ ជា៥៧លានដុល្លារ ទៅឲ្យរដ្ឋមន្រ្តីសេដ្ឋកិច្ចតួកគី។
រដ្ឋាភិបាលតួកគី៖ សវនការជាការឃុបឃិតនយោបាយ ដើម្បីបំផ្លាញតួកគី
នៅក្រោយការឆ្លើយដាក់បន្ទុករបស់ Reza Zarrab រដ្ឋាភិបាលតួកគី នៅមិនទាន់បានឆ្លើយ បកស្រាយយ៉ាងណាទេ។ ប៉ុន្តែ តាំងពីមុនបើកសវនាការនៅក្រុងញូវយ៉កម្ល៉េះ លោករេស៊ីប អែរដូហ្កាន បាននិយាយទុកមុនហើយថា ទោះជាលទ្ធផលរបស់សវនការអាមេរិក ចេញមកយ៉ាងម៉េចក៏ដោយ ក៏ តួកគី នៅតែបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលតួកគី បានធ្វើ គឺត្រឹមត្រូវ។ តួកគីមិនបានរំលោភ លើបម្រាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិកនោះទេ ហើយតួកគី ក៏មានចំណងអ្វីដែលត្រូវតែធ្វើដើម្បីអាមេរិកដែរ។ សម្រាប់លោកប្រធានាធិបតី អែរដូហ្កាន តួកគី មានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងថាមពល ដ៏សំខាន់ជាមួយអ៊ីរ៉ង់។
ដោយពិតទៅ តាំងពីមុនបើកសវនាការ របស់តុលាការសហព័ន្ធក្រុងញូវយ៉កម្ល៉េះ រដ្ឋាភិបាល និងតុលាការតួកគីបានព្យាយាម បិទបញ្ចប់រឿងអាស្រូវពុករលួយ តាមរយៈ ការនិយាយបណ្តុះបង្អាប់ មិនទទួលស្គាល់សមត្ថភាពរបស់តុលាការក្រុងញូវយ៉ក និងបានទាមទារឲ្យអាមេរិកដោះលែងជនជាតិរបស់ខ្លួនមកវិញ។ រដ្ឋាភិបាលតួកគី នៅ បានចាត់ទុកសវនាការលើកនេះ ថា ជាប៉ុនប៉ង រួមឃុបឃិត នយោបាយ រៀបចំ ដោយមេដឹកនាំប្រឆាំងតួកគី នៅអាមេរិក ដើម្បីបង្អាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះរដ្ឋាភិបាល។
មួយវិញទៀត នៅពេលតួកគី បរាជ័យ ទាមទារមិនបានសម្រេច ឲ្យអាមេរិកបិទបញ្ចប់សំណុំរឿងនេះ តុលាការតួកគីឯណោះវិញ បានចេញដីកា តាមរកចាប់ខ្លួន ប៉ូលិសតួកគី ពីររូប ដែលជាអ្នកផ្តល់ឯកសារស្តីពីសំណូកប៉ាន់របស់មន្រ្តីតួកគី ទៅឲ្យតុលាការអាមេរិក។ លើសពីនោះ រដ្ឋអាជ្ញាតួកគី នៅបានបើកការស៊ើបអង្កេត ជាប្រវត្តិសាស្រ្ត ដើម្បីដាក់បន្ទុក រដ្ឋអាជ្ញាអាមេរិក ដែលជាម្ចាស់ដើមបណ្តឹង ក្នុងរឿងអាស្រូវលើកនេះ ដែលមានធនាគារតួកគី ជាចុងចោទ។
ធនាគារតួកគីអាចប្រឈមនឹងការដាក់ពិន័យ និងទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក
សំណុំរឿង ជួយអ៊ីរ៉ង់ ឲ្យរួចផុតពីសំណាញ់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក កំពុងតែជួយដុតកំដៅ ធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងអាមេរិក និងតួកគី កាន់តែតានតឹងខ្លាំង។ ជាផ្លូវការ ប្រធានាធិបតីតួកគី គ្មានឈ្មោះ ក្នុងបញ្ជីជនសង្ស័យរបស់តុលាការអាមេរិកទេ។ គេក៏មិនរំពឹងដែរថា លោកប្រធានាធិបតីតួកគី នឹងអាចប្រឈមនឹងការកាត់ទោសនៅតុលាការអាមេរិក ទោះបីជាសាក្សី ឬឯកសារអាចបញ្ជាក់ថា លោកបានចូលរួម នៅក្នុងប្រតិបត្តិការលាងលុយ ជួយឲ្យអ៊ីរ៉ង់ រួចផុតពីសំណាញ់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិកក៏ដោយ។
លោករេស៊ីប អ៊ែរដូហ្កានអាចរួចផុតពីសំណាញ់ច្បាប់អាមេរិក ប៉ុន្តែ ធនាគារ តួកគី ដែលជាប់ឈ្មោះ នៅក្នុងបញ្ជីជនសង្ស័យរបស់តុលាការ ក្រុងញូវយ៉កអាចប្រឈមនឹងការដាក់ពិន័យ ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក បើសិនតុលាការរកឃើញថា ធនាគារទាំងនោះ បានរំលោភ មិនគោរពតាមការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិកទៅលើអ៊ីរ៉ង់។ បើសិនជាដូច្នេះមែន គឺសេដ្ឋកិច្ចរបស់តួកគី ដែលកំពុងតែផុយស្រួយរួចហើយនោះ នឹងអាចរងការប៉ះពាល់ កាន់តែធ្លាក់ចុះ អាក្រក់ជាងមុនទៅទៀត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ