ប្រេស៊ីល៖ហេតុអ្វីបានជាបាតុករបន្តទាមទារឲ្យលោកស្រីឌីលម៉ា រូសសេហ្វចុះពីតំណែង?
នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៦ សីហានេះ ប្រទេសប្រេស៊ីលបានស្គាល់មហាបាតុកម្មជាថ្មីរៀបចំនៅក្នុងខេត្ត ក្រុងជាង ២០០ នៅទូទំាងប្រទេស។ គោលដៅ គឺទាមទារឲ្យលោកស្រីប្រធានាធិបតីឌីលម៉ា រូសសេហ្វ (Dilma Rousseff) ចុះចេញពីតំណែង។ មានអាយុ ៦៧ឆ្នំា លោកស្រីឌីលម៉ាបានជាប់ចោទនៅក្នុងរឿងអាស្រូវពុករលួយមួយទាក់ទងនឹងក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ធនៈឈ្មោះ ប៉េត្រូប្រា (Petrobras) ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ។ កាលពីដើមឆ្នំានេះ ក្បួនបាតុកម្មស្រដៀងគ្នានេះធ្លាប់បានរៀបចំក្នុងខែមីនា និងមេសា ដោយមានមនុស្សចូលរួមប្រមាណជា ៣លាននាក់។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៦:០៥
ក្បួនបាតុកម្មទាមទារឲ្យលោកស្រីប្រធានាធិបតីប្រេស៊ីលឌីលម៉ា រូសសេហ្វចុះចេញពីតំណែងបានរៀបចំដោយចលនាសំខាន់ៗចំនួន ៣។ ចលនាទី១ មានឈ្មោះថា ចលនា « នំាគ្នាចុះផ្លូវ » ចលនាទី២ មានឈ្មោះថាចលនា « ប្រេស៊ីលសេរី » ដែលបានតំាងខ្លួនជាចលនាស្តំានិយមថ្មី និងចុងក្រោយគឺចលនា« បះបោរ on line »។ គឺចលនាទំាង ៣ នេះហើយដែលបានរៀបចំក្បួបបាតុកម្មកាលពីខែមីនា និងមេសាកន្លងទៅ ដោយបានកែនប្រមូលមនុស្សឲ្យចូលរួមប្រមាណជា ៣លាននាក់នៅក្នុងចំនួនប្រជាជនប្រេស៊ីលសរុប ២០៤លាននាក់។ នៅក្នុងក្បួនបាតុកម្មថ្ងៃនេះទៀត ចលនាទំាង ៣ សង្ឃឹមនឹងអាចមានមនុស្សចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករ។
កម្មវត្ថុរបស់ចលនាទំាង ៣ គឺទាមទារឲ្យបិទបញ្ចប់និទណ្ឌភាពនៅក្នុងរឿងអាស្រូវពុករលួយ និងការទម្លាក់លោកស្រីឌីលម៉ា រូសសេហ្វចេញពីតំណែងប្រធានាធិបតី។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក៏មានក្រុមតូចតាចមួយចំនួនថែមទំាងបានចេញមុខទាមទារឲ្យមានការវិលត្រឡប់វិញនូវរបបយោធាដែលប្រេស៊ីលធ្លាប់បានភ្លួករសជាតិពីឆ្នំា ១៩៦៤ ដល់ឆ្នំា ១៩៨៥។ យ៉ាងណាក៏ដោយ និងអ្វីដែលថ្មីលើកទី១ នៅក្នុងក្បួនបាតុកម្មថ្ងៃនេះ គឺការគំាទ្រពីគណបក្សសង្គមប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោក Aecio Neves។ លោក Aecio ដែលបានថ្លែងឲ្យដឹងថា លោកចង់ចួលរួមក្នុងនាមជាបុគ្គលផ្ទាល់ខ្លួន ពោលមិនមែនក្នុងនាមជាប្រធានគណបក្សទេ។ គួររម្លឹកជូនថា លោក Aecio គឺជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីចាញ់ឆ្នោតនាការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នំា ២០១៤ កន្លងទៅ។
តើរឿងរ៉ាវពុករលួយនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនប៉េត្រូប្រាបានកើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេច?
រឿងអាស្រូវពុករលួយនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនប៉េត្រូប្រាមានលក្ខណៈនយោបាយច្រើន និងស្មុគស្មាញ។ នយោបាយ និងស្មុគស្មាញ ព្រោះវាកំពុងជំពាក់វាក់វិននឹងនឹងគណបក្សនយោបាយ ក៏ដូចជាឥស្សរជននយោបាយជាច្រើនរូប។ រឿងអាស្រូវពុករលួយដែលបានបែកធ្លាយក្នុងខែមីនា ឆ្នំា ២០១៤ មួយនេះបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ធនៈប៉េត្រូប្រា និងក្រុមហ៊ុនសំណង់សាធារណៈ BTP។ ក្រុមហ៊ុនទំាងពីរនេះបានសហការណ៍គ្នាដើម្បីទទួលគម្រោងសាងសង់សំខាន់ៗរបស់រដ្ឋ ពិសេសសំណង់ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងទីកន្លែងប្រភពទឹកជ្រៅដែលទើបបានរកឃើញនៅឆ្នេរសមុទ្រប៉ែកខាងត្បូង។
ប៉ុន្តែ និងដើម្បីអាចទទួលបានចំណែកទីផ្សារពីក្រុមហ៊ុនប៉េត្រូប្រាដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋបាន ក្រុមហ៊ុនសំណង់សាធារណៈ BTP បានសូកលុយទៅឲ្យគណបក្សនយោបាយក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះដែលបានកាន់អំណាចតំាងពីការឡើងកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីរបស់លោកលូឡាពីឆ្នំា ២០០៣ ដល់ឆ្នំា ២០១០។ លុយសូបប៉ាន់ទំាងនោះប្រហែលជាត្រូវបានគណបក្សយកទៅចំណាយនៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត និងក៏ប្រហែលជាបានធ្លាក់ចូលក្នុងហោបៅថ្នាក់ដឹកនំាក្រុមហ៊ុន ឬមួយក៏ឥស្សរជននយោបាយមួយចំនួន។
អ្វីជាការកត់សម្គាល់ រឿងអាស្រូវពុករលួយមួយនេះបានបែកធ្លាយក្នុងខែមីនា ឆ្នំា ២០១៤ តែបានកើតមានតំាងពីមុនលោកស្រីឌីលម៉ា រូសសេហ្វក្លាយជាប្រធានាធិបតី។ អ៊ីចឹងហើយបានជាឈ្មោះរបស់លោកស្រីមិនមាននៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះជាជនសង្ស័យរបស់រដ្ឋអាជ្ញាទេ។ តែចំណោទនៅត្រង់ថា លោកស្រីមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់មែន តែរឿងរ៉ាវពុករលួយនោះបានផ្ទុះឡើង ក្នុងពេលដែលលោកស្រីមានតួនាទីជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងថាមពលក្នុងជំនាន់លោកប្រធានាធិបតីលូឡា។ អ៊ីចឹងហើយបានជាមតិមហាជនប្រេស៊ីលភាគច្រើនយល់ឃើញថា លោកស្រីមិនអាចនិយាយថា មិនដឹងអ្វីទំាងអស់ទេ។
លោកស្រីឌីលម៉ា រូសសេហ្វជាប្រធានាធិបតីប្រេស៊ីលអប្រជាប្រិយជាងគេតំាងពីឆ្នំា ១៩៨៥
គេអាចនិយាយបានទេថា រឿងអាស្រូវពុករលួយមួយនេះបាននិងកំពុងធ្វើឲ្យបាត់បង់ស្ថិរភាពនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន និងរូបលោកស្រីផ្ទាល់ក៏កំពុងជួបការលំបាកខ្លំាង ព្រោះចូរកុំភ្លេចថា រឿងរ៉ាវពុករលួយដែលកំពុងស្ថិតក្នុងដៃតុលាការមួយនេះនឹងត្រូវប្រើពេលយ៉ាងតិច ១ឆ្នំា ទើបអាចរក ស ខ្មៅឃើញ។ ស្របពេលគ្នានេះ លោកស្រីឌីលម៉ា រូសសេហ្វក៏ទើបបានចូលកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីអាណត្តិទី២ នាថ្ងៃទី១ មករាកន្លងទៅប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះចង់ ឬមិនចង់ ផលវិបាកនយោបាយកើតចេញពីរឿងអាស្រូវពុករលួយពិតជារឿងមួយមិនអាចចៀសផុតទេ។
សព្វថ្ងៃនេះ គឺរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរបស់លោកស្រីដែលកំពុងទទួលសម្ភាធខ្លំាងពីមជ្ឈដ្ឋានមហាជនប្រេស៊ីលទូទៅ ហើយកៅអីប្រធានាធិបតីរបស់លោកស្រីឌីលម៉ាក៏ផ្តើមរង្គើតិចៗដែរ។ គួរជម្រាបជូនថា មានអាយុ ៦៧ឆ្នំា លោកស្រីឌីលម៉ា រូសសេហ្វបានជាប់ឆ្នោតប្រធានាធិបតីលើកទី១ សម្រាប់រយៈពេល ៤ឆ្នំាក្នុងឆ្នំា ២០១០ និងបានជាប់មួយអាណត្តិថ្មីទៀតដោយឈ្នះគូប្រជែងតិចតួចនាការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នំា ២០១៤។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា ប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកស្រីបានធ្លាក់ដល់បាតដាល ពោលមានអ្នកគំាទ្រតែ ៨%ប៉ុណ្ណោះ។
ជាមួយនឹងអត្រាគំាទ្រ ៨% នេះ លោកស្រីឌីលម៉ា រូសសេហ្វបានក្លាយជាប្រធានាធិបតីប្រេស៊ីលដែលអប្រជាប្រិយជាងគេ គិតទំាងពីក្រោយការបិទបញ្ចប់របបយោធាផ្តាច់ការនៅប្រេស៊ីលក្នុងឆ្នំា ១៩៨៥៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ