បោះឆោ្នត តំណាងរាស្ត្រ នៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ដ៍
ថ្ងៃអាទិត្យទី ១៩មេសា នេះ ប្រជាជនហ្វាំងឡង់ដ៍ប្រមាណជា ៤លាន ៥សែននាក់ និងត្រូវទៅចូលរួមបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្ររបស់ខ្លួន ទាំង២០០នាក់។ បន្ទាប់មកទៀត តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតថ្មី និងធ្វើការតែងតាំងរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី។ មានគណបក្សនយោបាយធំៗបី ដែលគេសង្ឃឹមថានឹងបានសម្លេង ឆ្នោតក្នុងសភា នោះគឺ ទីមួយ គណបក្សអភិរក្សនិយមរបស់លោក នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ្វាំងឡង់ដ៍បច្ចុប្បន្ន ទីពីរគឺ គណបក្សកណ្តាលនិយម ដែលកំពុងតែមានប្រជាប្រិយភាព ហើយ ចុងក្រោយគឺ គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលល្បីខាងប្រកាន់ពូជសាសន៍ និងស្អប់ជនបរទេស។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:១០
សម័យនេះ ជាសម័យសកលភាវូបនីយកម្ម គ្មានប្រទេសណាមួយនៅតែឯងនោះទេ។ ការផ្លាស់ប្តូរនយោបាយក្នុងស្រុក របស់ប្រទេសមួយ អាចជះឥទ្ធិពលទៅលើប្រទេសផ្សេងទៀត ហើយជាពិសេសលើការសម្រេចចិត្តផ្សេងៗ ដែលប្រទេសទាំងអស់នឹងត្រូវធ្វើរួមគ្នា។ ហ្វាំងឡង់ដ៍ ជាប្រទេសសមាជិករបស់សហភាពអឺរ៉ុប ហើយជាប្រទេសដែលចាយលុយអឺរ៉ូទៀត។ ដូច្នេះ រាល់ការផ្លាស់ប្តូរ រដ្ឋាភិបាល និងអង្គនីតិបញ្ញាតិ របស់ប្រទេសនេះ ក៏ដូចជាប្រទេសដ៏ទៃទៀត វាមានឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់ ទៅលើ ការសម្រេចចិត្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុបទាំងមូល។ ឥទ្ធិពលល្អរឺអាក្រក់ គឺវាអាស្រ័យ ទៅលើគោលជំហរនយោបាយ របស់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលកើតឡើងពីការបោះឆ្នោត ថាតើ គេត្រូវដើរតាមអឺរ៉ុប រឺក៏គេប្រឆាំង លើចំណុចណាមួយជាដើម។
ជាក់ស្តែងទាក់ទិន នឹងវិបត្តិបំណុលរបស់ប្រទេសក្រិក ដែលសហភាពអឺរ៉ុបត្រូវដោះស្រាយ។ ក្នុងនាមជាសមាជិករបស់សហភាពអឺរ៉ុប ហ្វាំងឡង់ មានករណីកិច្ចសាមគ្គីភាព ជួយគ្នាជាមួយប្រទេសដ៏ទៃទៀត ដើម្បីជួយក្រិក ឲ្យឆាប់រួចបំណុលគេ។ ត្រង់ចំណុចនេះ គណបក្សនយោបាយ ដែលឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត មានគោលជំហរផ្សេងៗគ្នា ដោយមានអ្នកខ្លះ គេគាំទ្រ អ្នកខ្លះគេមិនគាំទ្រឲ្យចំណាយលុយរដ្ឋគេ យកទៅជួយក្រិកទេ ជាពិសេសទៀតនោះ គឺហ្វាំងឡង់ដ៍ខ្លួនឯង ក៏ជួបបញ្ហាដែរ។ ដូច្នេះ គណបក្សនីមួយៗ គេធ្វើការឃោសនា អំពីគោលជំហររបស់គេ ទាំងបញ្ហាក្នុងស្រុក ទាំងបញ្ហាក្រៅស្រុក ព្រោះហ្វាំងឡង់ដ៍ ស្ថិតក្នុងរង្វង់គ្រួសារសហភាពអឺរ៉ុប។
លោក ជូហា ស៊ីពីឡា មកពីគណបក្សកណ្តាលនិយម អាចមានសង្ឃឹមច្រើន៖
គណបក្សទាំងបី ដែលគេសង្ឃឹមថានឹងអាចបានសម្លេងច្រើន នោះគឺ ទីមួយគណបក្សកណ្តាលនិយម ដែលមានលោក ស៊ីពីឡា ជាមេដឹកនាំ។ លោក ស៊ីពីឡានេះ កំពុងមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំង ហើយដែលគេសង្ឃឹមច្រើន ថា គណបក្សគាត់អាចនឹងបានសម្លេងភាគច្រើននៅក្នុងសភា។ លោកស៊ីពីឡា គាត់មិនសូវជាមានបទពិសោធន៍ច្រើនឆ្នាំក្នុងឆាកនយោបាយទេ។ តែគាត់ ជាអតីតប្រធានក្រុមហ៊ុនមួយដ៏ធំនៅហ្វាំងឡង់ដ៍។ ដោយសារបទពិសោធន៍ការងារជាប្រធានក្រុមហ៊ុននេះហើយ ទើបគាត់សន្យាថា នឹងដឹកនាំហ្វាំងឡង់ដ៍ ឲ្យរីកចម្រើនដូចក្រុមហ៊ុនមួយអញ្ចឹង។ ប៉ុន្តែកុំភ្លេចថា ការដឹកនាំប្រទេស វាមិនដូចជាការដឹកនាំក្រុមហ៊ុននោះទេ។
គណបក្សទីពីរ គឺគណបក្ស អភិរក្សនិយម ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចចប្ចុប្បន្ន។ លោក អាឡិចហ្សាន់ឌ័រ ស្ទូប្ប ដែលជានាយករដ្ឋមន្រ្តីចប់អាណត្តិ បានឈរឈ្មោះជាថ្មីទៀត ក្នុងគណបក្សនេះ។ លោក អាឡិចហ្សាន់ឌ័រ ស្ទូប្ប នេះ ជាអ្នកដែលមាននយោបាយ ស្របជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបច្រើន ហើយដែលអាណត្តិកន្លងមកនេះ គាត់ទទួលរងការរិះគន់ច្រើនពីសំណាក់ប្រជាជនហ្វាំងឡង់ដ៍ ដោយសារតែគោលនយោបាយគាត់ រំពឹងលើសហភាពអឺរ៉ុបជ្រុលពេក ហើយហ្វាំងឡង់ដ៍ ជួបឱនភាពសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែធ្ងន់ទៅ។
ចំណែកគណបក្សទីបី គឺគណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលមានឈ្មោះផ្លូវការថា គណបក្ស ប្រជាជនហ្វាំងឡង់ដ៍ពិតប្រាកដ។ យើងគ្រាន់តែស្តាប់ឈ្មោះទៅ យើងអាចដឹងពីគោលគ្រិះរបស់គណបក្សនេះ ថាជាគណបក្សដែលមាននិន្នាការ ជាតិនិយមជ្រុល ហើយស្អប់ជនបរទេស ដែលមានដើមកំណើតពីជាតិសាសន៍ដ៏ទៃ។ មេដឹកនាំគណបក្សនេះ គឺលោកទីម៉ូ សូអ៊ីនី ដែលល្បីខាងរិះគន់អឺរ៉ុប និងរើសអើងជនបរទេស ដែលរស់នៅហ្វាំងឡង់ដ៍។ តាមពិតទៅ ក្នុងចំណោមប្រទេសនៅអឺរ៉ុប ហ្វាំងឡង់ដ៍មានប្រជាជនដែលមានដើមកំណើតបរទេស តិចតួចបំផុត។ ប៉ុន្តែគណបក្សនេះ តែងតែចោទប្រកាន់ជនបរទេស ថាមកពីពួកនេះ មកនៅហ្វាំងឡង់ដ៍ច្រើនពេក បានជាសេដ្ឋកិច្ចហ្វាំងឡង់ដ៍ ជួបបញ្ហា ហើយធ្វើឲ្យប្រជាជនដើមកំណើតហ្វាំងឡង់ដ៍ពិតប្រាកដ អត់ការងារធ្វើ។
កាលពីអាណត្តិមុន គណបក្សជ្រុលនិយមនេះ បានកៅអី ៣៩ ដែលនេះជាលទ្ធផលធ្វើឲ្យគេភ្ញាក់ផ្អើលមែនទែន។ ប៉ុន្តែលើកនេះ បើតាមការស្ទៀបស្ទង់ គណបក្សនេះ អាចប្រហែលមិនបានកៅអីច្រើនដូចមុនទេ។ តែទោះជាយ៉ាងណា លោក សូអ៊ីនី មេដឹកនាំគណបក្សនេះ បានក្អេងក្អាង ដើរនិយាយថា ក្នុងរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីនេះ លោកចង់បានតំណែង នាយករដ្ឋមន្រ្តី រីក៏រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ រឺក៏យ៉ាងហោចណាស់ ក៏គាត់ត្រូវកាន់ក្រសួងការបរទេសដែរ។
វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច បញ្ហារុស្ស៊ី បំណុលក្រិក ជាចំណុចក្តៅនៃការឃោសនា៖
បេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលត្រូវដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថ្មី សំខាន់ណាស់ ដែលប្រជាជនត្រូវជ្រើសរើស ប៉ុន្តែ ប្រជាជនមិនមែនធ្វើការវិនិឆ្ឆ័យតែទៅលើបុគ្គលទេ តែទៅលើកម្មវិធីនយោបាយ របស់បេក្ខជនម្នាក់ៗ ថាតើគេមានគម្រោងធ្វើអ្វីខ្លះ ក្នុងអាណត្តិថ្មី។
ចំណុចសំខាន់ៗ ដែលគណបក្សនយោបាយហ្វាំងឡង់ដ៍ទាំងបី បានធ្វើការឃោសនា គឺផ្តោតសំខាន់ ទៅលើបីចំណុច ទីមួយហើយដែលសំខាន់ជាងគេ គឺការស្តារសេដ្ឋកិច្ចហ្វាំងឡង់ដ៍ ដែលជួបវិបតិ្តជាងបី បួនឆ្នាំមកហើយ។ ទីពីរគឺ ទាក់ទិន និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ដែលប្រឈមមុខជាមួយនឹង ការគម្រាមកំហែងរបស់រុស្ស៊ី។ ហើយទីបី គឺបញ្ហាករណីកិច្ចសាមគ្គីរបស់ហ្វាំងឡង់ នៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប ជាក់ស្តែងគឺបញ្ហា បំណុលក្រិកនេះតែម្តង។
ចំណុចទីមួយដែលទាក់ទងនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ជាចំណុងសំខាន់មែនទែន ព្រោះថា ប្រជាជនហ្វាំងឡង់ដ៍ម្នាក់ៗ កំពុងត្អូញត្អែរថា រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន គ្មានលទ្ធភាពស្តារប្រទេសឲ្យចេញពីវិបត្តិ។ ហ្វាំងឡង់ដ៍ ដែលធ្លាប់ជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចគំរូ ល្អជាងគេនៅអឺរ៉ុប បានរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយសារវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ អត្រាអ្នកអត់ការងារធ្វើនៅហ្វាំងឡង់ដ៍ បានកើនឡើងដល់ចំនួន ៩,១% ដែលនេះជាជំនួនខ្ពស់បំផុត ដែលហ្វាំងឡង់ដ៍មិនដែលជួប។ មួយវិញទៀត ខ្ទង់ចំណាយរបស់រដ្ឋ នៅឆ្នាំកន្លងទៅ គឺលើសពី ចំណូលសរុបក្នុងស្រុក ដល់ទៅ ៣% ដែលនេះធ្វើឲ្យរដ្ឋជួបឱនភាពកាន់តែខ្លាំង។ បើកំណើនសេដ្ឋកិច្ចវិញ មានប្រមាណត្រឹមតែ ០,៥%តែប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចនេះ គណបក្សទាំងអស់ មានកម្មវិធីនយោបាយ ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ពោលគឺ មានដូចជា ការកាត់បន្ថយការចំណាយរបស់រដ្ឋ សើរើប្រាក់ខែរបស់បុគ្គលិកដើម្បីអនុញ្ញាតិឲ្យក្រុមហ៊ុនមានលទ្ធភាព រើសមនុស្សចូលធ្វើការបន្ថែម។ គណបក្សអភិរក្សនិយមរបស់លោក អាឡិចហ្សាន់ឌ័រ ស្ទូប្ប បានសន្យាថា នឹង បន្ថយការចំណាយដល់ទៅ ៦ពាន់លានអឺរ៉ូ រីឯគណបក្សកណ្តាលនិយម របស់លោក ស៊ីពីឡាវិញ មានគម្រោងបន្ថែមប្រាក់ពន្ធ ឲ្យបានដល់១ពាន់លានអឺរ៉ូ ដើម្បីយកមកបង្គ្រប់ការចំណាយ។
ចំណុចទីពីរ គឺទាក់ទងទៅនឹង សន្តិសុខតំបន់ ជាពិសេសគឺការប្រឈមមុខជាមួយមហាយក្សរុស្ស៊ី របស់លោកពូទីន ដែលកំពុងតែ បញ្ចេញចង្កូមនៅអឺរ៉ុប។ ហ្វាំងឡង់ដ៍ មានព្រំដែនជាប់ជាមួយរុស្ស៊ី ប្រវែង ១៣០០គីឡូម៉ែត្រ។ កាលពីជំនាន់សូវៀត ហ្វាំងឡង់ដ៌បានជ្រើសរើសផ្លូវកណ្តាល ដោយបានរក្សាគោលជំហរ មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ដែលធ្វើឲ្យ ហ្វាំងឡង់ដ៍ មានទំនាក់ទនងធម្មតាជាមួយរុស្ស៊ី។ ប៉ុន្តែលោក អាឡិចហ្សាន់ឌ័រ ស្ទូប្ប នាយករដ្ឋមន្រ្តីបច្ចុប្បន្ន ធ្លាប់បានស្នើរ ចង់ឲ្យហ្វាំងឡង់ដ៍ ចូលជាសមាជិករបស់អង្គការអូតង់ ដើម្បីមានបង្អែកទប់ទល់ជាមួយរុស្ស៊ី។ គណបក្សដ៏ទៃទៀត គេមិនសូវជា ពេញចិត្តគំនិតនេះទេ។ ប៉ុន្តែលោក ស៊ីពីឡា ដែលមកពីគណបក្សកណ្តាលនិយម បានបញ្ចាក់ថា លោក មិនមែនបដិសេធ មិនចូលអូតង់ទេ លោកថាលោកព្រម បើសិនជាមានករណីចាំបាច់។
ទាក់ទិន នឹងបញ្ហាអឺរ៉ុបវិញ អ្នកដែលមានយោបល់ច្រើនជាងគេ គឺលោក សូអ៊ីនី មកពីគណបក្សជ្រុលនិយមតែម្តង។ លោកថា លោកមិនសើរើរឿងចាយលុយអឺរ៉ូទេ តែលោកមិនព្រមយកសេដ្ឋកិច្ចហ្វាំងឡង់ដ៍ ទៅឲ្យវេទនាដោយសារ តែបំណុលក្រិកទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា ហ្វាំងឡង់មិនអាចធ្វើអ្វីបានលើសនេះទេ។
តែទោះជាយ៉ាងណា គួរំលឹកផងដែរថា ហ្វាំងឡង់ដ៍ ជាប្រទេសដែលអនុវត្តលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គំរូ គួរឲ្យសរសើរ ព្រោះថា ប្រទេសនេះ មានទម្លាប់មួយ គឺគេរួបរួមគ្នា បង្កើតជារដ្ឋាភិបាលចំរុះសឹងតែរាល់លើក។ កម្រមានគណបក្សតែមួយដឹកនាំ រដ្ឋាភិបាលតែឯងណាស់ ពោលគឺមានការចូលរូមពីគណបក្សផ្សេងទៀត ដែលមានសម្លេងក្នុងសភាដែរ។ ដូច្នេះ ក្រោយលទ្ធផលបោះឆ្នោតតំណាងរាស្រ្តនៅថ្ងៃនេះ គណបក្សដែលមានសម្លេងក្នុងសភា អាចនិងយកពេលទៅពិភាក្សាគ្នា ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចំរុះ។ គ្រាន់តែពេលនេះ យើងមិនទាន់ដឹងថា ជារដ្ឋាភិបាលចំរុះ រវាងគណបក្សណាខ្លះ នោះទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ