អ៊ីរ៉ង់បន្តយកសំណុំរឿងនុយក្លេអ៊ែរផ្គើនសហគមន៍អន្តរជាតិ
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី ៩ មករា ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់បានប្រកាសឲ្យដឹង ពីការផ្តើមចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដោយខ្លួនឯងនៅមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរ Fordow ស្ថិតក្នុងទីក្រុង Qom។ ទីក្រុងតេហេរ៉ង់បានប្រាប់ថា គោលដៅនៃការធ្វើចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម គឺដើម្បីយកទៅប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យស៊ីវិល។ ប៉ុន្តែសហគមន៍អន្តរជាតិបានសម្តែងក្តីបារម្ភពីការដែលអ៊ីរ៉ង់យកទៅផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ សង្រ្គាមពាក្យសំដីកំពុងបន្តរវាងអ៊ីរ៉ង់ និងអាមេរិក បន្ទាប់ពីតុលាការអ៊ីរ៉ង់បានកាត់ទោសប្រហារជីវិតជនជាតិអាមេរិកម្នាក់ ដើមកំណើតអ៊ីរ៉ង់ពីបទបានធ្វើការបម្រើផលប្រយោជន៍អាមេរិកំាង។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៦:២០
ការដែលអ៊ីរ៉ង់បានសម្រេចចិត្តធ្វើការចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដោយខ្លួនឯងពេលនេះ ក្រោយពីអ៊ីរ៉ង់ និងទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិនិយាយមិនត្រូវគ្នាជុំវិញការបញ្ជូនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមអ៊ីរ៉ង់ទៅចម្រើនធាតុនៅឯបរទេស។ គួរជម្រាបជូនថា តំាងតែពីដំបូងមកម្ល៉េះ ប្រទេសមហាអំណាច តាមរយៈទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិបានស្នើអ៊ីរ៉ង់ឲ្យបញ្ឈប់រាល់សកម្មភាពចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដោយខ្លួនឯង និងបញ្ជូនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមទាំង ១ ២០០គីឡូក្រាមដែលខ្លួនមាន យកទៅចម្រើនធាតុនៅឯបរទេស។ កាលណោះ មានការលើកឡើងថា អាចនឹងបញ្ជូនទៅចម្រើនធាតុនៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី ឬមួយក៏ប្រទេសបារាំង។ តែអ្វីដែលអ៊ីរ៉ង់ជំទាស់ គឺដោយសុំបញ្ជូនតែ ៤០០គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ។ បន្ទាប់មក សារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដែលចំរើនធាតុរួចហើយនឹងត្រូវបញ្ជូនត្រឡប់ទៅឲ្យអ៊ីរ៉ង់វិញ ដើម្បីឲ្យអ៊ីរ៉ង់យកទៅប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យស៊ីវិល។ ការធ្វើយ៉ាងនេះ មកពីសហគមន៍អន្តរជាតិបារម្ភថា បើគេទុកបណ្តោយឲ្យអ៊ីរ៉ង់បង្កើនការចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមស្រេចនឹងចិត្ត ដោយគ្មានកំណត់ នឹងអាចឲ្យអ៊ីរ៉ង់យកទៅប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យយោធា ពិសេសផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។ សូមជម្រាបជូនថា អ៊ុយរ៉ាញ៉ូមចម្រើនធាតុដែលមានអត្រាតិចជាង ២០% គឺអាចយកទៅប្រើប្រាស់តែនៅក្នុងវិស័យស៊ីវិលប៉ុណ្ណោះ តែបើអត្រាកើនរហូតដល់ទៅជាង ៩០% គឺអាចយកទៅផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។
តើអ៊ីរ៉ង់ពិតជាមានបំណងចង់ផលិតគ្រាប់បែបបរមាណូមែន ឬ ?
អ្វីដែលបានធ្វើឲ្យគ្រប់គ្នាភ័យស្លន់ស្លោនាពេលនេះ គឺខ្លាចអ៊ីរ៉ង់សម្រេចចិត្តផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។ តែទីក្រុងតេហេរ៉ង់បានដឹងខ្លួនរួចជាស្រេចថា ការសម្រេចចិត្តណាមួយរបស់ខ្លួននឹងពិតជាទទួលផលវិបាកពីសហគមន៍អន្តរជាតិដោយចៀសមិនរួច។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ៊ីរ៉ង់នៅតែបន្តប្រកាសថា គ្រប់សកម្មភាពនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន ដោយរាប់ទំាងសកម្មភាពចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមនៅមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរ Fordow ផង គឺក្នុងគោលដៅបម្រើនៅក្នុងវិស័យស៊ីវិលសុទ្ធសាធ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ទីក្រុងតេហេរ៉ង់ថែមទំាងចាត់ទុកការចោទប្រកាន់ពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបថា គ្មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ និងមានហេតុផលនយោបាយ។
រហូតមកដល់ពេលនេះ ទោះបីជាមានអ្នកខ្លះមិនជឿលើសមត្ថភាពរបស់អ៊ីរ៉ង់ក្នុងការផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូក៏ដោយ ក៏គ្រប់គ្នាមិនបានមើលស្រាលលើបញ្ហានេះទេ។ មុនគេគឺសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោករដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអាមេរិក Leon Panetta បានថ្លែងឲ្យដឹងថា អាទិភាពទីមួយរបស់អាមេរិកពេលនេះ គឺមិនមែនព្យាយាមបញ្ឈប់សមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់ទៀតទេ តែត្រូវរារំាងអ៊ីរ៉ង់កុំឲ្យផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។ នៅខាងសហភាពអឺរ៉ុបឯណេះ លោកប្រមុខការទូតអង់គ្លេសបានសម្តែងការខកចិត្តរបស់ខ្លួន ចំពោះសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អ៊ីរ៉ង់ក្នុងការចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដោយខ្លួនឯង។ ប្រទេសបារំាងបានលើកឡើងពីការរំលោភបំពានលើច្បាប់អន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីសំណាក់ទីក្រុងតេហេរ៉ង់។
តើអ៊ីរ៉ង់ និងអាមេរិកស្ថិតនៅមាត់ជ្រោះនៃសង្រ្គាម ឬ ?
បើគេនិយាយនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ គេពិបាកនឹងស្វែងរកសំឡេងរួមតែមួយ ក្នុងការវាយប្រហារអ៊ីរ៉ង់។ ប្រទេសចិន និងរុស្ស៊ីដែលជាសមាជិកអចិន្ត្រែយ៍ និងមានសិទ្ធិប្រើវ៉េតូជំទាស់ ពិតជាមិនចង់ឃើញអ៊ីរ៉ង់ទទួលទ័ណ្ឌកម្មធ្ងន់ធ្ងរណាមួយទេ។ ហេតុផលគឺមកពីប្រទេសទំាងពីរបានទទួលផលប្រយោជន៍ច្រើន ពីអ៊ីរ៉ង់ ពិសេសគឺចិន ដែលត្រូវការប្រេងអ៊ីរ៉ង់យកទៅចិញ្ចឹមបំប៉នកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
គេប្រហែលជាអាចនិយាយពីមាត់ជ្រោះនៃសង្រ្គាមរវាងអាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់។ នេះហើយជាអ្វីដែលគ្រប់គ្នាកំពុងសម្លឹងឃើញនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ សង្រ្គាមពាក្យសំដីរវាងទីក្រុងតេហេរ៉ង់ និងវ៉ាស៊ីនតោនបានកើនឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុត។ បន្ទាប់ពីអាមេរិកបានដាក់ទណ្ឌកម្មលើវិស័យប្រេងកាតអ៊ីរ៉ង់ អ៊ីរ៉ង់ក៏បានគំរាមបិទច្រកសមុទ្រ Ormuz និងព្រមានមិនឲ្យនាវាចម្បំាងអាមេរិកត្រឡប់ចូលឈូងសមុទ្រពែរ្សវិញ។ អាមេរិកក៏បានគំរាមវាយប្រហារអ៊ីរ៉ង់ បើអ៊ីរ៉ង់ហ៊ានបិទច្រកសមុទ្រ Ormuz មែន។ បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី៩ មករាម្សិលមិញ តុលាការអ៊ីរ៉ង់បានកាត់ទោសប្រហារជីវិតជនជាតិអាមេរិកម្នាក់ ដើមកំណើតអ៊ីរ៉ង់ ដោយចោទថាបានធ្វើការបម្រើផលប្រយោជន៍អាមេរិកំាង។
បើមានការវាយប្រហារលើអ៊ីរ៉ង់មែន នឹងបង្កឲ្យមានអស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ និងអាចរាលដាលទៅជាសង្រ្គាមទៀតផង។ រីឯផលវិបាកដ៏ធំមួយទៀត គឺកង្វះខាតប្រេងកាត។ អ៊ីរ៉ង់គឺជាប្រទេសនាំចេញប្រេងកាតលំដាប់ទី៤ នៅលើពិភពលោក បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ី អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត និងអារ៉ាប់រួម។ អ៊ីរ៉ង់ក៏អាចកាត់ផ្តាច់ផ្លូវដឹកជញ្ជូនប្រេងពីដើមបូព៌ា ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ សូមបញ្ជាក់ថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ប្រេងឆៅប្រមាណ ១៧% នៃទីផ្សារពិភពលោកត្រូវដឹកជញ្ជូនតាមច្រកសមុទ្រ Ormuz ដែលជាប់នឹងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ